Tổng quan về bệnh teo não ở người già

- Bệnh teo não ở người già là một căn bệnh vô cùng phức tạp. Vậy dấu hiệu bệnh teo não ở người già là gì? Nguyên nhân gây ra bệnh và cách phòng tránh bệnh teo não ở người già như thế nào, chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé!

​

1. Dấu hiệu bệnh teo não ở người già
- Những triệu chứng của bệnh teo não ở người già và sự lão hóa của người già thường bắt đầu với biểu hiện là thay đổi tính tình và giảm trí nhớ. Tuy nhiên, diễn tiến của bệnh teo não và sự lão hóa của người già sẽ dần dần khác nhau theo thời gian. Chúng ta có thể thấy rõ sự khác biệt chứng của bệnh teo não và sự suy giảm trí nhớ ở người già qua những triệu chứng sau:
Triệu chứng của bệnh nhân mắc bệnh teo não
+ Thường quên toàn bộ các sự kiện (thí dụ không thể nhớ đã ăn trưa chưa?)
+ Hiếm khi nhớ lại sau đó.
+ Thường phủ nhận sự suy giảm trí nhớ và tìm cách che giấu nó như tìm cách thay đổi chủ đề câu hỏi, nói đùa …
+ Các kỹ năng như đọc, viết thường giảm sút nặng nề.
+ Thường không thể tuân theo các hướng dẫn bằng lời nói hay chử viết
+ Không thể sử dụng các ghi chép nhắc nhở
+ Giảm khả năng tự chăm sóc bản thân ngày càng tăng
Triệu chứng lão hóa của người già bình thường
+ Thường quên một phần của sự kiện (thí dụ nhớ đã ăn trưa rồi nhưng không thể nhớ đã ăn tráng miệng bằng loại trái cây nào)
+ Thường nhớ lại sau đó
+ Sẵn sàng chấp nhận sự giảm sút trí nhớ và thường yêu cầu người khác giúp mình nhớ lại.
+ Các kỹ năng này thường còn nguyên vẹn.
+ Có thể tuân theo các hướng dẫn bằng lời nói hay chữ viết
+ Có thể sử dụng các ghi chép nhắc nhở
+ Thường đủ khả năng tự chăm sóc bản thân
- Đặc biệt với bệnh teo não ở người già, khoảng 30% bệnh nhân có ảo giác và 30% bệnh nhân có hoang tưởng. 40 - 50% bệnh nhân có các triệu chứng trầm cảm và lo âu.
- Diễn tiến bệnh sẽ trở nên nặng hơn một cách từ từ . Thời gian sống trung bình của người bệnh từ lúc phát bệnh đến lúc chết thường là từ 8 – 10 năm. Bệnh nhân thường chết vì suy kiệt hoặc do các bệnh lý phối hợp như viêm phổi, bệnh tim mạch...
2. Nguyên nhân gây ra bệnh teo não ở người già
- Teo não thường xảy ra khi bệnh nhân đã có tuổi, thông thường phải trên 60 tuổi. Bệnh teo não ở người già là một phần bình thường của sự lão hóa và phụ thuộc chủ yếu vào hai nguyên nhân sau:
Do tuổi tác:
- Trong khoảng đời người từ 20 - 90 tuổi, trọng lượng của não giảm 10 - 20% làm cho não bị teo dần, có thể thấy rõ nhất tại các vùng trán, đỉnh và thái dương. Khối lượng não bị giảm đi phản ánh số lượng tế bào thần kinh ngày càng ít và teo đi, có thể giảm tới 50% ở một số khu vực của não, đặc biệt ở vỏ não.
- Theo mức độ giàđi của cơ thể, các quá trình teo và loạn dưỡng trong các tế bào thần kinh ngày càng gia tăng. Sự thoái hóa của tế bào thần kinh có hiện tượng thoái biến các khớp thần kinh, nơi giữ vai trò quan trọng đối với các chất truyền dẫn thần kinh. Phần lớn tiền thân của các chất truyền dẫn thần kinh là các acid amin có nguồn gốc từ thức ăn cung cấp cho cơ thể.
- Sự suy yếu của chức năng thần kinh không phải là do một bệnh cụ thể nào mà do tuổi tác khiến cho các mạch máu bị lão hóa, sự co bóp của tim cũng không mạnh như trước khiến cho lưu lượng máu đến nuôi não giảm, oxy đến não cũng kém hơn trước. Đây là nguyên nhân chính của sự suy yếu chức năng hệ thần kinh nói chung và hoạt động nhận thức của người già nói riêng.
Do các căn bệnh khác gây nên:
- Bệnh teo não ở người già có nhiều nguyên nhân có thể do các bệnh của hệ thống mạch máu nuôi dưỡng não như hẹp động mạch cảnh, dị dạng mạch máu hay xơ vữa động mạch. Tuy nhiên, mô hình và tốc độ tiến triển của teo não phụ thuộc vào các bệnh có thể là nguyên nhân chủ yếu như sau:
+ Ở những người cao tuổi mắc một số bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch... thì quá trình lão hóa hệ thần kinh sẽ nhanh, mạnh hơn so với những người bình thường.
+ Người già mất trí nhớ,sa sút trí tuệ do xơ vữa mạch máu.
+ Các căn bệnh nhưđột quỵ não, tai biến mạch máu não, bệnh alzheimer, bệnh pick, bệnh Huntington… gây ra sự phá hủy dần các tế bào thần kinh trongnão dẫn đến teo não.
+ Bệnh đa xơ cứng, gây viêm, tổn thương myelin, và tổn thương trong mô não.
3. Cách phòng tránh bệnh teo não ở người già
- Để phòng tránh bệnh teo não ở người già, chúng ta nên quan tâm đến các biện pháp sau:
+ Phát hiện và điều trị sớm các chứng bệnh: Xơ mỡ động mạch, cao huyết áp, tiểu đường, tăng mỡ trong máu... đây là các bệnh góp phần thúc đẩy tình trạng thiếu máu não cục bộ dẫn đến teo não.
+ Lao động trí não thường xuyên:Lao động trí óc dưới những hình thức học tập như học ngoại ngữ hay nghiên cứu về ngôn ngữ, lịch sử, cây kiểng non bộ... là những hình thức rất tốt giúp não được hoạt động thường xuyên giảm được quá trình teo não.
+ Chế độ dinh dưỡng: Khẩu phần ăn gồm một số loại vitamin hoặc axít béo omega 3 ít có khả năng bị teo não hơn so với những người có chế độ ăn ít các dưỡng chất này. Người già nên ăn ít các thực phẩm như: hạt hướng dương, quẩy, bắp rang bơ, cá khô… vì chúng sẽ làm các tế bào não, dây thần kinh bị nhiễm độc, có thể mắc các bệnh về thần kinh, mất trí nhớ, teo não, thậm chí chứng bệnh Alzheimer đầy nguy hiểm.
+ Tập thể dục thường xuyên: Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy các yếu tố nguy cơ cụ thể như: không hoạt động thể chất và béo phìởđộ tuổi trung niên có liên quan đến hơn một nửa trường hợp được chẩn đoán bệnh Alzheimer, teo não lúc về già. Vì thế, hãy chúng ta hãy dành ít nhất 30 phút tập thể dục (aerobic, đi bộ, bơi lội, làm vườn...) và thực hiện khoảng 5 lần mỗi tuần sẽ giúp duy trì sức khỏe cho não bộ.

​

+ Một nghiên cứu của TS. Charles DeCarli công bố trên tạp chí Neurology cho thấy hút thuốc lá, béo phì và đái tháo đường ở độ tuổi trung niên là những yếu tố nguy cơ gây teo não, dẫn đến suy giảm trí tuệ sau này. Vì vậy, chúng ta không thể ngăn chặn quá trình lão hóa song bỏ thuốc lá, kiểm soát huyết áp, phòng ngừa đái tháo đường và giữ trọng lượng hợp lý giúp cho tinh thần và thể chất luôn khỏe mạnh cũng như hỗ trợ khả năng nhận thức từđó phòng được bệnh teo não.
4. Điều trị bệnh teo não ở người già
- Khi tuổi cao, quá trình trao đổi chất thường bị rối loạn, trong các động mạch, kể cả động mạch ở não, diễn ra những biến đổi. Điều đó làm chậm việc truyền tín hiệu về hệ thần kinh trung ương. Quá trình thay đổi dần dần về mặt sinh lý sẽ kéo theo những biến đổi tâm lý, thể hiện ở sự rối loạn trí nhớ, nói trước quên sau, sa sút trí tuệ, trí nhớ sa sút mà đặc biệt là tổn thương do teo não gây ra.

​

- Trên đây là những tìm hiểu về bệnh teo não ở người già. Khi đã có tuổi, đồng thời với việc suy giảm khả năng của tất cả các cơ quan thì hệ thần kinh cũng bịảnh hưởng tới cả khả năng chuyển hóa chung của tế bào. Vì vậy để phòng tránh teo não, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ… người già cần có mộ chế độ ăn uống lành mạnh, chế độ sinh hoạt hợp lý, đồng thời bổ sung các dưỡng chất tăng cường hoạt động của trí não, ngăn ngừa sự lão hóa của các tế bào thần kinh giúp não bộ luôn luôn khỏe mạnh và linh hoạt